Những ngày qua, Miền Bắc đã trải qua những ngày hè vô cùng ngột ngạt do thời tiết nắng nóng bất thường kèm theo mất điện, cắt điện luân phiên làm đảo lộn cuộc sống hàng ngày của người dân. Vậy đâu là nguyên nhân của tình trạng này, nó sẽ còn tiếp diễn trong bao lâu, giải pháp trước mắt và lâu dài cho vấn đề này là gì?
Nguyên nhân của tình trạng nắng nóng , mất điện?
Nguyên nhân của tình trạng nắng nóng là do biến đổi khí hậu đã được đề cập trong rất nhiều cảnh báo của các nhà khoa học trên thế giới, và điều này đang diễn ra ngày một nhanh và mạnh hơn.
Nguyên nhân của sự thiếu điện tại Miền Bắc thì có nhiều nhưng tập trung vào 4 nhóm nguyên nhân chính sau:
1- Thủy điện thiếu nước để vận hành do lượng mưa năm nay thiếu hụt so với trung bình nhiều năm. Hiện tượng này kéo dài đến bao giờ thì rất khó dự đoán vì khí hậu trái đất đang biến đổi ngày càng thất thường.
2- Nhiệt điện thiếu nhiên liệu để vận hành, giá nhiên liệu tăng cao, giá bán điện tăng ít dẫn đến càng phát điện càng lỗ, nhiều nhà máy vận hành hết công suất trong thời gian dài dẫn đến hỏng hóc, phải dừng hoạt động để duy tu, sửa chữa. Điều này dẫn đến thiếu nguồn phát từ nhiệt điện.
3- Nhu cầu tiêu thụ điện của người dân tăng cao. Năm nay, mặc dùng các nhà máy trong các khu công nghiệp đã thu hẹp sản xuất, nhu cầu sử dụng điện cho công nghiệp giảm xuống nhưng bù lại thì nhu cầu sử dụng điện của người dân tăng cao do yếu tố thời tiết. Đặc biệt nhu cầu này lại tập trung vào các giờ cao điểm buổi trưa và buổi tối dẫn đến công suất đỉnh của hệ thống điện cao đột biến gây quá tải và mất điện.
4- Đường dây truyền tải điện 500KV Bắc – Nam đến thời điểm hiện tại đã truyền tải tối đa công suất điện từ Nam ra Bắc nhưng vẫn không đáp ứng đủ công suất tiêu thụ của Miền Bắc- nơi tập trung hơn 36% dân số cả nước, việc mua điện từ các nước láng giềng Lào và Trung Quốc cũng chỉ được phần nhỏ do yếu tố đường truyền tải bị hạn chế. Như vậy là các nguồn điện bên ngoài cung cấp cho Miền Bắc đang bị hạn chế.
Dự báo trong năm nay và những năm tới.
Trọng năm nay, tình hình cung cấp điện cho miền bắc sẽ tiếp tục khó khăn trong ngắn hạn vì các hồ thủy điện vẫn đang ở xấp xỉ mực nước chết. Sau đợt mưa giông đầu tiên giúp cải thiện lượng nước tại các hồ thủy điện thì hiện tại lưu lượng nước về các hồ thủy điện lại đang giảm một cách nhanh chóng. Năm nay, mùa mưa bão cũng đến muộn và khả năng lượng mưa năm nay sẽ ít hơn trung bình nhiều năm.
Trong trung và dài hạn thì dự báo việc cung cấp điện cho sản xuất và sinh hoạt tại Miền Bắc sẽ tiếp tục gặp thách thức khi mà tiềm năng các nguồn thủy điện đã được khai thác hết, không có khả năng mở rộng. Các nhà máy nhiệt điện thiếu nhiên liệu để phát điện, giá nhiên liệu tăng cao gây áp lực lỗ lên việc phát điện. Đường dây truyền tải từ Nam ra Bắc đã hết công suất. Nhu cầu tiêu thụ tăng cao khi sản xuất công nghiệp phục hồi, nhu cầu tiêu thụ của người dân tăng lên.
Giải pháp trước mắt cho mùa hè năm nay.
Để khắc phục tình trạng mất điện cho mùa hè năm nay thì cần một số những giải pháp sau:
- Tiết kiệm điện : Đây là giải pháp mà toàn dân phải cùng nhau thực hiện như hướng dẫn của ngành điện nhằm giảm lượng điện tiêu thụ, giảm chi phí tiền điện và góp phần ổn định lưới điện.
- Huy động các nguồn điện sẵn có như điện mặt trời mái nhà hộ gia đình, cơ quan , xí nghiệp, các máy phát điện chạy dầu tại các nhà máy công nghiệp.
- Sử dụng các thiết bị lưu trữ điện để lấy điện giờ thấp điểm sử dụng cho lúc cao điểm.
- Hạn chế sử dụng các thiết bị công suất lớn vào giờ cao điểm nhằm giảm công suất đỉnh.
Giải pháp bền vững và lâu dài.
Như đã đề cập đến nhiều lần, Miền Bắc vẫn là nơi có tiềm năng phát triển điện mặt trời vì có số giờ nắng cao lên đến hơn 1600 giờ / năm. Với dân cư đông, tập trung tại vùng đồng bằng sông Hồng, tiềm năng phát triển điện trên các mái công trình dân dụng và công nghiệp là còn rất lớn. Nếu tận dụng được hết nguồn điện này thì không những đảm bảo được nguồn cung cấp điện tại chỗ ổn định lâu dài mà còn góp phần giảm tác hại của biến đổi khí hậu do đây là nguồn năng lượng xanh và bền vững. Chính phủ đã có định hướng đến năm 2030, thì 50% mái nhà của hộ gia đình tại Việt Nam được lắp đặt điện mặt trời. Đây là một tầm nhìn chiến lược , lâu dài và đúng đắn của chính phủ nhằm đảm bảo an ninh năng lượng của quốc gia. Hy vọng chính phủ sẽ sớm ban hành những chính sách cụ thể để khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà hộ gia đình tại Miền Bắc.